Protetyka

Protetyka stanowi jedną z najbardziej wymagających dziedzin stomatologii. Jej celem jest przywrócenie utraconych zębów lub odtworzenie uszkodzonych oraz poprawa ich naturalnego układu i estetyki. 

Braki zębowe, zarówno pojedyncze, jak i wielu zębów, należy niezwłocznie uzupełnić, ponieważ zaniedbanie leczenia protetycznego może mieć negatywne konsekwencje dla całego układu żucia. 

• Nasze zęby lubią być ze sobą w kontakcie i kiedy któregoś zabraknie, to sąsiednie przesuwają się w stronę luki: boczne nachylają się w stronę brakującego zęba, a przeciwstawne wysuwają się aż w ekstremalnych sytuacjach dotykają dziąsła po przeciwnej stronie.
• Kość w miejscu, której znajdował się ząb, dużo szybciej zanika po jego utracie w porównaniu do miejsc gdzie mamy zęby albo implanty. Może to w perspektywie czasu skutkować koniecznością dodatkowych zabiegów regeneracyjnych kości lub/i dziąsła, co wiąże się z większymi kosztami leczenia oraz wydłuża jego czas. Dlatego tak ważne jest jak najszybsze odbudowanie braku nawet pojedynczego zęba.

Najważniejszym celem, jaki stawia sobie leczenie protetyczne jest całkowita rehabilitacja układu stomatognatycznego. 

Leczenie skupia się na przywróceniu:

• pełnej równowagi mięśniowo-neurologicznej
• funkcji żucia przyjmowanych pokarmów
• estetycznego uśmiechu
• prawidłowego kształtu twarzy
• prawidłowej wymowy

Poza aspektami czysto zdrowotnymi należy również pamiętać o kwestiach wizualnych i psychologicznych. Osoby z brakami w uzębieniu często mają kompleksy związane z wyglądem, co może prowadzić do obniżonej samooceny i utraty pewności siebie. Często unikają uśmiechania się, co może wpływać na ich relacje z innymi ludźmi i ograniczać udział w życiu społecznym. Dlatego też, uzupełnienie braków w uzębieniu może przynieść nie tylko poprawę estetyki, ale również znaczącą poprawę samopoczucia psychicznego i pewności siebie.

W protetyce można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje uzupełnień – stałe i ruchome. 

W pierwszym przypadku są one mocowane na stałe w jamie ustnej przy pomocy przyklejenia do powierzchni zęba albo przykręcenia jednego lub więcej implantów. Drugą grupę obejmują uzupełnienia ruchome, czyli takie, które Pacjent może wyjmować w dowolnym momencie.

Protezy ruchome jak sama nazwa mówi, mogą być wyjmowane przez pacjenta w wybranym przez niego momencie. Najczęściej jednak zdarza się tak, że lekarz zaleca zdejmowanie protezy na noc, tak aby uniknąć poważniejszych stanów patologicznych dziąseł oraz podrażnień błony śluzowej. Dodatkowo prac takie należy zdejmować najlepiej po każdym posiłku, aby prawidłowo oczyścić jamę ustną i usunąć resztki pokarmowe. 

Ruchome protezy zębowe można podzielić na:

• Protezy (ruchome) częściowe
• Protezy osiadające (ruchome) całkowite

Pierwsze z nich stosowane są w przypadku braku zaledwie kilku zębów, natomiast drugie to pomoc dla pacjentów zmagających się z całkowitym bezzębiem. 

W przypadku uzupełnień częściowych możliwe jest wybranie jednej z kilku różniących się od siebie konstrukcji. 

Dostępne opcje to:

• częściowa proteza akrylowa – najpopularniejsza i najtańsza opcja, stosowana także jako uzupełnienie tymczasowe na czas gojenia np. po usunięciu zęba, przed wykonaniem innych, bardziej zaawansowanych prac

proteza szkieletowa – jej unikalna konstrukcja sprawia, że cały ciężar protezy osiada nie na dziąsłach a na zdrowych zębach pacjenta — dzięki temu utrzymanie odpowiedniego zdrowia dziąseł i błony śluzowej jest znacznie prostsze​, a siły działające w trakcie żucia przenoszone są na zęby, co jest o wiele korzystniejsze

Jeżeli chodzi o protezy zębowe całkowite, to możemy wyróżnić dwa podstawowe rodzaje jakimi są:

• Protezy całkowite osiadające (akrylowe) – opierają się na dziąsłach. Aby dobrze funkcjonowały, bardzo ważne jest to, aby były one dopasowane jak najdokładniej, a pacjentom w celu ochrony dziąseł i błony śluzowej zaleca się zdejmowanie ich na noc. Jak każde uzupełnienie protetyczne, a w szczególności ruchome, wymagają przejścia okresu przystosowania się do ich obecności, tzw. okresu adaptacyjnego.

Protezy całkowite mocowane na implantach – aby możliwe było ich założenie, niezbędne jest wszczepienie przynajmniej dwóch lub czterech implantów zębowych. Ta konstrukcja jest znacznie bardziej stabilna niż tradycyjna proteza i pozwala na szybsze przywrócenie pełnej funkcjonalności jamy ustnej.

Korony i mosty protetyczne to doskonałe rozwiązanie dla osób, które pragną estetycznego rozwiązania problemu jakim są zniszczone zęby. 

Korony pozwalają na odtworzenie kształtu, koloru i funkcji pojedynczych zębów, natomiast mosty mocuje się, aby odtworzyć brak zębów pomiędzy nimi. Pożądaną sytuacją jest ta, w której brak zębów otoczony jest przez dwa zdrowe zęby, służące jako filary. 

Odpowiednio zamontowane korony i mosty mogą służyć pacjentowi przez bardzo długi okres, dochodzący nawet do kilkunastu lat. Oczywiście przy odpowiedniej higienie jamy ustnej i regularnych wizytach kontrolnych.

Korony i mosty mogą być także oparte na implantach. Wówczas korzeń zęba zastępuje implant, do którego korona jest przykręcana lub cementowana na specjalnym łączniku. W przypadku braku jednego zęba zastąpienie go koroną na implancie jest najlepszym rozwiązaniem.

Licówki to jedna z najbardziej subtelnych dróg do uzyskania pięknego uśmiechu.. Mają one postać bardzo cienkich płatków wykonanych najczęściej z porcelany, które przyklejane są na powierzchnię zęba i pozwalają na uzyskanie naturalnego efektu.

Dzięki nim możliwe jest uzyskanie pożądanego wyglądu zębów z tylko minimalną ingerencją w strukturę zęba. Należy jednak pamiętać o tym, że licówki są możliwe do zastosowania tylko w przypadku drobnych nieprawidłowości w uzębieniu, takich jak pęknięcia czy niewielkie rotacje i przy bardzo dobrym stanie zęba, bez próchnicy i dużych wypełnień.

Zyskująca na popularności alternatywa dla wypełnień kompozytowych to wkłady koronowe, nazywane też nakładami i kryjące się również pod nazwą inlay, onlay lub overlay.

Stosowanie nakładów ma kluczowe zastosowanie przy rozległych ubytkach w zębach bocznych (przedtrzonowcach i trzonowcach). Pozwalają one niezwykle dokładnie odtworzyć tkanki twarde zęba, skupiając się na powierzchniach stycznych i anatomii powierzchni żującej.

Zdecydowana większość pacjentów chwali niewątpliwą zaletę takiego rozwiązania protetycznego z jednego powodu – nawet w przypadku głębokich ubytków lub pojawieniu się ich w trudno dostępnych miejscach, nakłady pozwalają na zaskakująco estetyczne, a zarazem bardzo trwałe odbudowanie zęba. 

Mogą one być wykonane z dwóch rodzajów materiałów: kompozytu lub porcelany. Kompozyt światłoutwardzalny jest podobny do tego, którego używamy w gabinecie stomatologicznym do wypełnień, jednak charakteryzuje się on jeszcze większą trwałością. Porcelana jest materiałem najbardziej zbliżonym estetycznie do naturalnych tkanek zęba. Lekarz po ocenie danego zęba pomaga w doborze odpowiedniego materiału biorąc pod uwagę rozległość ubytku, lokalizację, inne planowane leczenie.